استاندارد های ایزو-ISO

استانداردهای ایزو

• استاندار ISO 9000

در سال 1987 کمیته‌ فنی 176 سازمان بین المللی استاندارد (

سری استانداردهای ایزو 9000 در سال 1994 و 2000 با نگرش فرآیندگرا و نهادینه نمودن بهبود مستمر در سیستم مدیریت کیفیت سازمان از طریق اصلاح فرآیندها، مورد ویرایش قرارگرفت.

در واقع استاندارد ایزو 9000 به یک محصول خاص داده نمی‌شود، بلکه فرآیند تولید کالا یا خدمات را در یک واحد تجاری مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

 

مزایای بکارگیری استاندارد ایزو 9000

• بررسی مجدد فعالیت های سازمان بر اساس اهداف سازمان و رفع کاستی‌ها
• شفافیت فرآیندها و شاخص ها در سازمان
• جلوگیری از دوباره کاری ها به واسطه تعریف فعالیتهای برنامه ریزی شده و سیستماتیک
• کاهش هزینه ها
• ایجاد اطمینان و اعتماد در درون سازمان
• ایجاد اطمینان و اعتماد درون سازمان (مشتری)
• افزایش توان رقابت در عرصه بین الملل

دامنه کاربرد: این استاندارد در کلیه سازمانهای تولیدی، خدماتی و پژوهشی و آموزشی و غیر کاربرد دارد.

• استاندار ISO 14000

استانداردهای خانواده ISO 14000 شامل استانداردهای بین الملی در رابطه با سیستم‌های زیست محیطی است. این استانداردها در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط کمیته فنی ۲۰۷ سازمان ایزو بوجود آمدند.

یک سیستم مدیریت زیست محیطی می‌تواند به عنوان بخشی از سیستم‌های جامع مدیریت به حساب آید.

این سیستم شامل ساختار سازمانی، فعالیت‌های طرح‌ریزی، تعریف مسوولیت‌ها، تعیین روش‌ها و فرایند‌ها و همچنین در اختیارگیری منابع لازم برای تهیه، اجرا، بازنگری و حفظ خط مشی زیست‌محیطی سازمان است.

این استاندارد مساله اصلی فرآیند تولید و به عبارتی پشت پرده عرضه یک کالا است، نه خود کالا.

در واقع این گواهینامه به واحدی اعطا می‌شود که در درازمدت برنامه‌های عملی برای کمک به پاکیزه ماندن محیط‌زیست داشته باشد و آنها را به درستی اجرا کند.

مزایای بکارگیری استاندارد ایزو 14000

• ایجاد سیستمهای مدیریت زیست محیطی که منجر به حفاظت بیشتر از محیط زیست می شود.
• به حداقل رسانیدن موانع غیر تعرفه ای تجاری و تسهیل تجارت بین الملل با توجه به بها دادن بیشتر به محیط زیست در سازمان‌ها
• جلب مشتریان بیشتر و افزایش سهم بازار در سطح بین المللی
• افزایش رعایت مقررات و قوانین مربوط به محیط زیست
• استفاده بهینه از منابع طبیعی
• تسهیل تجارت بین الملل
• ایجاد ارزش افزوده بیشتر برای سازمان

دامنه کاربرد: این استاندارد برای کلیه صنایع و سازمان‌های مختلف تولیدی و خدماتی کاربرد دارد.

• استاندار OHSAS 18001

سری ارزیابی ایمنی بهداشت شغلی (Occupational Health & Safety Assessment Series) استانداردی قابل امتیازبندی و اخذ گواهینامه است.

در سال 1998 کمیته‌ای متشکل از موسسه استاندارد بریتانیا، شرکتهای اصلی گواهی دهنده انگلستان و سایر سازمانهای بین‌المللی استاندارد تشکیل شد که هدف آن تهیه و تدوین استانداردی واحد بود.

OHSAS 18001 در پاسخ به نیاز سازمانها به یک استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، که بوسیله آن بتوانند سیستم مدیریت خود را در زمینه‌های بهداشتی و ایمنی ارزیابی کنند تدوین شده است.

ساختار استاندارد OHSAS 18001 سازگار با استانداردهای ایزو 9000 و ایزو 14000 است تا سازمان‌ها بتوانند به راحتی سیستم‌های مدیریت کیفیت، محیط زیست و بهداشت شغلی و ایمنی را با یکدیگر ادغام و سیستم مدیریتی یکپارچه‌ای را ایجاد نمایند.

یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، سازمان را در شناسایی، حذف و یا به حداقل رساندن خطرات مرتبط با بهداشت و ایمنی کارکنان خویش و سایر طرف‌های ذینفع که در معرض آن قرار دارند، یاری می‌کند.

مزایای بکار گیری استاندارد OHSAS 18001

• تفکری طرح ریزی شده و مستند در ارتباط با بهداشت و ایمنی شغلی
• ساختاری مناسب برای مدیریت بهداشت و ایمنی شغلی
• ایجاد محیط کاری ایمن‌تر و سالم‌تر
• افزایش آگاهی و دانش در خصوص مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی
• کاهش ریسک حوادث، رویدادها و ....

دامنه کاربرد: این استاندارد در کلیه سازمان‌های تولیدی و خدماتی کاربرد دارد.

• استاندار ISO 22000

ایمنی غذا وابسته به بروز مخاطرات بیماری‌زایی غذایی در هنگام مصرف می‌باشد. کنترل کافی و مناسب در طول زنجیره غذایی امری ضروری بنظر می‌رسد چرا که در هرمرحله از زنجیره غذایی ممکن است مخاطرات ایمنی غذا رخ دهد. لذا رسیدن به ایمنی غذا بایستی با تلاش همه گیر طرفهای زنجیره غذا صورت پذیرد.

بکارگیری این استاندارد به سازمانهایی که در رده‌های مختلف زنجیره غذایی قرار دارند کمک می‌کند که بتوانند مخاطرات موجود در سیستم خود را شناسایی و کنترل نمایند.

این استاندارد مجموعه ترکیبی موثری را جهت حصول اطمینان از ایمنی غذا در طول زنجیره غذایی ایجاد می‌نماید که عناصر کلیدی آنها شامل ارتباط متقابل، سیستم مدیریت، برنامه‌های پیشنهادی و اصول HACCP می‌باشد.

دامنه کاربرد: کلیه سازمانها در محدوده زنجیره غذایی شامل تولیدکنندگان مواد اولیه در کارخانه‌های تولید مواد غذایی و خوراک دام، عوامل درگیر با حمل و نقل و انبارش، فروشگاه‌های خرده فروشی و تامین کنندگان خدمات مرتبط با غذا نظیرخدمات بسته‌بندی و ... می‌توانند از این استاندارد بهره جویند.

• استاندار ISO /IEC 17020

یکی از استانداردهای تخصصی است که برای معیارهای عمومی برای فعالیت انواع مختلف سازمانهای بازرسی کننده می‌باشد. هدف از این استاندارد مشخص کردن معیارهای عمومی سازمان‌های بازرسی کننده بیطرف, قطع نظر از بخش مورد بازرسی, می‌باشد.

این استاندارد همچنین معیارهای استقلال را نیز مشخص می نماید. این استاندارد برای استفاده سازمانهای بازرسی کننده و مراجع تایید صلاحیت و نیز سایر سازمان‌های مرتبط با شناسایی صلاحیت سازمان های بازرسی کننده در نظر گرفته شده است.

دامنه کاربرد: این استاندارد برای کلیه شرکت ها و موسسات بازرسی کاربرد دارد.

• استاندار  ISO /IEC 17025

روند تخصصی شدن فعالیت‌های سازمان‌ها موسسات و سازمان‌های تدوین کننده استاندارد را بر آن می‌دارد تا نیازمندی‌های خاصی را جهت حصول اطمینان از کیفیت خدمات این نوع سازمان‌ها تدوین نمایند.

علاوه بر استاندارد ایزو 9000 که الزامات عمومی سیستم مدیریت کیفیت را برای کلیه سازمانها بیان می‌نماید در صنایع مختلف استانداردهایی منتشر می‌شود که الزامات خاصی را برای آن تعریف می‌نماید که این الزامات به صورت مکمل - جایگزین الزامات عمومی سیستم مدیریت کیفیت سازمان را شکل می‌دهد.

این استاندارد تخصصی برای تشریح سیستم مدیریت کیفیت آزمایشگاهها تدوین شده است.

به بیان دیگر این استاندارد برای کلیه آزمایشگاه‌های ارایه دهنده خدمات اندازه‌گیری، تست، آزمون و کالیبراسیون (آزمایشگاه‌های صنعتی) بدون توجه به تعداد پرسنل یا گستردگی محدوده فعالیتهای آن قابل کاربرد می‌باشد.

• استاندار  ISO/TS 16949

با وجود آنکه استانداردهای سری ایزو 9000 به دلیل ماهیت مستقل خود، برای بسیاری از نهادها به عنوان پایه و اساس ساخت سیستم مدیریت کیفیت قرار گرفته، اما برخی از حوزه‌های اقتصادی به خصوص، مانند صنایع خودرو، که علاقه بیشتری به برآورده شدن خواسته‌های کیفی خود دارند اقدام به تدوین الزامات ویژه خود نموده‌اند و اجرای این خواسته‌ها را برای تامین کنندگان خود الزام نموده اند.

از آنجا که تعداد این الزامات سبب بروز مشکلاتی در خصوص ارزیابی مکرر خواسته‌های متفاوت برای قطعه سازان طرف قرارداد, خودروسازان مختلف شده است. بررسی‌ها برای حل این مشکل منجر به تشکیل گروه کاری بین‌المللی صنعت خودرو گردید که این گروه کاری با همکاری کمیته فنی 176 سازمان بین‌المللی استاندارد اقدام به یکپارچه سازی الزامات خودروسازان جهان نمود.

ماحصل این تلاش انتشار مشخصه فنی ایزو گردید. در تدوین این مشخصه فنی مراجع ذیل به کار گرفته شده است:

• سری استانداردهای بین‌المللی مدیریت کیفیت
• نظامنامه های مرجع خودروسازان آمریکایی
• نظامنامه های مرجع خودروسازان ایتالیایی
• نظامنامه های مرجع خودروسازان فرانسوی
• نظامنامه های مرجع خودروسازان آلمانی

استاندار HACCP

مجموعه الزامات مربوط به سیستم مدیریت بهداشت مواد غذایی است که به معنی تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی می‌باشد که برای اولین بار در سال 1971 در کنفرانس ملی حفاظت مواد غذایی مطرح شد. سپس در سال 1973 سازمان فضا نوردی آمریکا (ناسا) با همکاری شرکت پیلسبوری این سیستم را برای اطمینان از سلامت مواد غذایی فضا نوردی اجرا کردند.

این سیستم در سال 1985 به اطلاع عموم رسید و در سال 1993 توسط کمیسیون کدکس پذیرفته شد.

در سال 1377 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران آیین کار استفاده از آنرا تحت عنوان استاندارد ملی 4557 منتشر کرد. حروف کلمات این سیستم با هدف ایمن‌سازی فرآیندهای تولید مواد غذایی و پیشگیری از بروز حوادث ناشی از مشکلات بهداشتی مواد غذایی در سازمانها مستقر می‌شود.

مزایای بکارگیری استاندارد:

استقرار این سیستم در سازمان با توجه اجرای مراحل کنترل مناسب و موثر در طول فرآیندهای پذیرش مواد اولیه، تولید محصول، انبارش و نگهداری و ارسال محصول به سازمان اطمینان می‌دهد که با حداقل هزینه مطمئن‌ترین کنترلها را انجام می‌دهد و می‌توان به مزایای زیر اشاره کرد:

• ایجاد اطمینان در مصرف کنندگان محصولات
• حرکت به سمت تولید بدون نقص
• پیشگیری از مخاطرات شیمیایی، میکروبی و فیزیکی که ممکن است در فرآورده‌های غذایی موجب خسارت رساندن به مشتری و کاهش اعتبار سازمان شود.
• سازگاری با سایر سیستمهای مدیریت کیفیت

کلیه سازمانهای تولیدی و خدماتی که در زنجیره تامین مواد غذایی جامعه نقش ایفا می‌کنند مانند مجتمع های کشت و صنعت، تولید کنندگان مواد غذایی، توزیع‌کنندگان مواد غذایی، سردخانه ها و.... می توانند با استفاده از این اصول نسبت به تضمین سلامت محصولات غذایی خود اطمینان لازم را کسب نمایند.

استاندار  IMS و HSE

یک سیستم مدیریت سازمان یافته چارچوبی ایجاد می‌کند که در قالب آن افراد می‌توانند به طور منظم برای سازمان کار کنند و در مقابل درآمد مطلوب با روش کارآمد و موثر بدست بیاورند.

به عبارت دیگر سیستم مدیریت روشی است که ما می‌خواهیم کارها انجام شوند. سیستم مدیریت می‌تواند در زمینه‌های گوناگونی همچون کیفیت، بهداشت و ایمنی و محیط زیست مدنظر قرار گیرد. بطور طبیعی مرکز توجه و تأکید هر یک از اجزاء سیستم با دیگری تفاوت دارد.

به عنوان مثال، سیستم مدیریت کیفیت بر نیازهای مشتری تأکید دارد، در حالی که سیستم مدیریت محیط زیست نیازهای طیف گسترده‌ای از طرف‌های ذینفع و تقاضای رو به رشد جامعه نسبت به حفاظت محیط زیست را بیان می‌کند و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی کانون توجه خود را بر حفظ ایمنی سرمایه‌ها و بهداشت شغلی نیروی انسانی در سازمان قرار می‌دهد.

 

معرفی ISO 14000

 

جهان خاکی و محیط پیرامون آن، متاثر و آسیب دیده از تعرض بشر خاکی است و گاه عکس‌العمل‌های پیش‌بینی نشده‌ای را از خود نشان می‌دهد. از این روی در چند دهه اخیر بسیاری از دولتمردان، متخصصان و کارشناسان در اندیشه و تلاشی گسترده به حفاظت از این زیست‌گاه و محیط پیرامون آن همت گمارده و با بهره‌گیری از مقررات و الزامات قانونی سعی شده تا زندگی بشر امروز و آیندگان حتی‌الامکان از خطرهای جدی محیطی مصون نگه داشته شود.

 

بشر خاکی در واقع آسایش، پیشرفت و رفاه خود را در کنار خلاقیت‌های ذهنی خدادادی و تلاش بی‌وقفه خود، مدیون نعمت‌های خدادادی نهفته در دل زمین خاکی، آب و محیط اطراف آن است و به عبارت دیگر اوست که مواد و انرژی مورد استفاده برای زندگی بهتر خود را از دل آن خارج می‌نماید و با بهره‌گیری از خلاقیت، دانش و تجهیزات مدرن حاصل اندیشه و ساخته دستان خود و در طی فرایندها، بر آنها ارزش افزوده نهاده و به مواد اولیه، محصولات نیمه‌ساخته و تمام‌شده قابل مصرف یا خدمات تبدیل و مورد استفاده قرار می‌دهد در حالی که در طی این فرایندها و پس از مصرف محصول یا خدمت، باقیمانده نامناسب و اکثرا مضر آن را مجددا بر دل همان آب، خاک و هوایی وارد می‌نماید که از آنها بهره‌ها گرفته و زندگی خود را مدیون آنهاست.

 

امروزه بسیاری از دولت‌‌های آگاه و همچنین خریداران عمده و دارای بینش در کنار حصول اطمینان از دوام، ایمنی، قابلیت اعتماد و تحویل به موقع، نه تنها تضمین برای کیفیت محصول و آنهم از طریق ارایه گواهینامه‌های معتبر ملی و بین‌المللی را طلب می‌کنند، بلکه می‌خواهند اعتماد داشته باشند که تاثیرات محصول و فرایند تولید، عرضه و مصرف بر محیط زیست شناسایی شده و تحت کنترل است و بتدریج می‌رود که تاییدیه‌های معتبر ملی و بین‌المللی در زمینه انطباق فعالیت‌ها و عملکردهای سازمان با استانداردهای مدیریت زیست محیطی را نیز طلب کنند.

 

باید به خاطر داشت که محیط زیست و ضرورت حفاظت مطلوب و گسترده از آن دیگر نمی‌تواند وابسته به سلیقه کشورها باشد، بلکه اهمیت و ضرورت توجه به آن از مرزهای هر کشور فراتر رفته و به یک موضوع مهم بین‌المللی مبدل شده و دایما نیز بر نظارت‌های جدی و بدون تعارف ملی و بین‌المللی افزوده افزوده می‌شود. به عبارت دیگر توسعه صنعتی بدون در نظر گرفتن تاثیرات زیست محیطی آن، در واقع فعالیتی مردود شناخته می‌شود و آنچه که در حال حاضر مورد پذیرش است، توسعه پایدار (Sustainable development) یا همان توسعه‌ای است که در آن ضرورت حفاظت از طبیعت و محیط زیست، به صورت یک اصل اساسی مورد توجه قرار گرفته باشد و این موضوع در زمره موضوعات با اهمیتی است که مدیران و کارکنان لایق و آینده نگر صنایع تولیدی و خدماتی کشورمان بایستی به خوبی به آن توجه داشته باشند.

چگونگی شکل‌گیری استانداردهای سری ایزو 14000

توجه به محیط زیست (آب، هوا، خاک) از سه یا چهار دهه قبل به صورت جدی مدنظر قرار گرفت و از همان زمان تعدادی از مدیران، متخصصان و کارشناسان صنایع داوطلبانه به کنترل تاثیرات فرایندها و محصولات تولیدی خود بر محیط زیست همت گاردند و به تدریج نیز سازمان‌های ملی و بین‌المللی با تعیین ضوابط، مقررات و قوانین جهت حفاظت از محیط زیست به کمک آنان آمدند و در واقع حفاظت از زیست‌گاه بشر اهمیت ویژه‌ای یافت. در سال 1992 و در کنفرانس ریودوژانیرو، شورای BCSD (Business Council for Sustainable Development) بر این نکته تاکید کرد که سازمان‌های تولیدی و خدماتی بایستی فعالیت‌ها و عملکردهای خود و تاثیر آنها را بر محیط زیست مورد توجه قرار داده و تحت کنترل بگیرند. در همین سال از سازمان بین‌المللی استاندارد (ISO) درخواست گردید در جهت تدوین استانداردهای مدیریت زیست‌محیطی فعالیت گسترده‌تری را انجام دهد و بر پایه این درخواست، سازمان بین‌المللی استاندارد یک گروه مشورتی با عنوان SAGE (Strategic Advidory Group on Enviromental) متشکل از نمایندگان بیست کشور جهان، 11 سازمان بین‌المللی و بیش از 100 متخصص مدیریت زیست تشکیل داد و به بررسی موارد زیر پرداخت:

 

• تشویق سازمان‌ها در جهت ایجاد یک رویکرد عمومی در زمینه مدیریت زیست محیطی
• تقویت قابلیت سازمان‌ها جهت بهبود طرق اندازه‌گیری عملکرد زیست‌محیطی و پیشگیری از آلودگی
• بهبود بخشیدن به مبادلات تجاری در سطح بین‌المللی و حذف موانع تجاری از طریق ایجاد استانداردهایی جهت ارزیابی عملکرد زیست‌محیطی سازمان‌ها
• پیش‌بینی مشکلاتی که تدوین استانداردهای بین‌المللی مدیریت زیست‌محیطی می‌تواند ایجاد نماید.

 

نتایج این بررسی ضرورت تدوین استانداردهای بین‌المللی را نمایان ساخت. سازمان بین‌المللی استاندارد در سال 1993، یک کمیته فنی تحت عنوان مدیریت زیست محیطی (ISO/TC 207) تشکیل داد تا تدوین استانداردهای مدیریت زیست محیطی را آغاز نماید و بر این پایه در اگوست سال 1996 مجموعه‌ای مشتمل بر شش استاندارد از سری ایزو 14000، پس از بحث و بررسی‌های علمی گسترده انتشار یافت و استانداردهای دیگری نیز تحت بررسی قرار دارد که پس از انجام کارهای کارشناسی و کسب تاییدیه‌های لازم از کشورهای عضو سازمان بین‌المللی استاندارد، منتشر خواهند شد.

 

مدیریت کیفیت و مدیریت زیست محیطی

امروزه و در سطح جهان، سازمان‌های پویا و علاقه‌مند به استمرار فعالیت و حضور موفق و مستمر در بازار نمی‌توانند مدیریت کیفیت و یا بر عکس و همچنین در بسیاری از کشورها این دو را از "بهداشت و ایمنی کار" جدا کنند. لذا در سطح بین‌المللی این تمایل وجود دارد که این موارد را به بخش یا یخش‌های خاصی واگذار نمایند تا بتوان از ممیزیهای مکرر و صرف هزینه‌های چند باره جلوگیری کرد. در حال حاضر کمیته‌های فنی مدیریت کیفیت (ISO/TC 176) و مدیریت زیست محیطی (ISO/TC 207) با کمیته ارزیابی انطباق (CASCOO) سازمان بین‌المللی استاندارد در حال همکاری هستند تا بتوانند استانداردهای سری ایزو 9000 و سری ایزو 14000 که دارای تشابهات نسبتا زیادی هستند بیشتر به یکدیگر نزدیک کنند زیرا سازمان‌های دارای گواهینامه ایزو 9002 یا 9001، آمادگی مناسبی برای دریافت گواهینامه ایزو 14001 را دارا هستند. هر دو سری استاندارد در واقع استانداردهای مدیریتی هستند و می‌خواهند الگویی از سیستم مدیریت ارایه دهند که در آن هم کیفیت و هم محیط زیست عمیقا و به صورت گسترده مد نظر قرار گیرد. بر طبق آمار (مرداد ماه 1376) در سراسر جهان نزدیک به هفتصد گواهینامه ایزو 14001 صادر شده است ولی پیش‌بینی می‌شود توجه به این استانداردها و به‌کارگیری آنها، همانند استانداردهای سری ایزو 9000، روز به روز در بین سازمان‌های دارای مدیران و کارکنان مسوول و آینده‌نگر گسترش یابد. تعداد گواهینامه‌های صادره در مورد استانداردهای سری ایزو 9000 در سراسر جهان (آذر ماه 1376) نزدیک به 182000 و در جمهوری اسلامی ایران 130 (دارای شماره ثبت ملی) می‌باشد. در زمستان سال 76 دو سازمان ایرانی موفق به دریافت گواهینامه انطباق با نیازمندیهای استاندارد ایزو 14001 شدند که این موفقیت می‌تواند آغازی دیگر جهت گسترش تلاش‌ها در این زمینه در بین سایر مدیران و کارکنان سازمان‌های آگاه و مسوول کشورمان باشد.

سایر استانداردهای بین‌المللی مرتبط به محیط زیست

سازمان بین‌المللی استاندارد در بیست سال اخیر نزدیک به چهارصد استاندارد رابط با جنبه‌های مختلف محیط زیست از جمله کیفیت هوا، آب، خاک و دودهای خارج‌شده از اگزوز اتومبیل‌ها، برچسب‌گذاری، ارزیابی مراحل عمر و همچنین استانداردهایی برای یکسان نمودن روش‌های آزمون در این زمینه‌ها با این هدف که بتوان از آنها جهت سنجش و ارزیابی یکسان در سراسر جهان استفاده کرد، تدوین و منتشر نموده‌است. استفاده از این استانداردها و همچنین استانداردهای رسمی کشورها در رابطه با محیط زیست از سوی متخصصان توصیه می‌شود. برای این منظور می‌توان به مرکز اسناد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مراجعه کرد.

ایزو 9000 یک گواهینامه بین المللی است که نشان می‌دهد دارنده آن تلاش می‌کند کیفیت کالا و خدمات خود را بهتر کند و اگر در این راه ناموفق باشد گواهینامه از او پس گرفته می‌شود.

مقایسه ایزو ۹۰۰۰ با ۱۴۰۰۰
در میان هزاران سند استاندارد که تاکنون در سازمان‌‌‌‌های بین المللی استاندارد به تصویب رسیده است, استانداردهای سری ایزو 9000 از اهمیت ویژه ای برخوردارند. ایزو 9000 در زمینه کیفیت گفتگو می‌کند ولی نه فقط کیفیت محصول نهایی بلکه کیفیت عملکرد صحیح تمامی بخش‌‌‌‌های یک سازمان که در مجموع در کیفیت محصول یا خدمت عرضه شده بوسیله یک سازمان یا به عبارتی دیگر در کیفیت کل سازمان تجلی می‌یابد.
به عبارت ساده تر ایزو 9000 یک گواهینامه بین المللی است که نشان می‌دهد دارنده آن تلاش می‌کند کیفیت کالا و خدمات خود را بهتر کند و اگر در این راه ناموفق باشد گواهینامه از او پس گرفته می‌شود.
استانداردهای سری ایزو 9000 استانداردهایی مدیریتی بوده و به این نکته تاکید دارد که کیفیت باید در فرآیند تولید و در تمامی بخش‌‌‌‌های یک سازمان از جمله بخش طراحی, بخش تدارکات,  بخش تولید, بخش کنترل کیفیت بخش آموزش و... به وجود آید. کیفیت شامل کلیه ویژگی‌‌‌‌ها وشاخص‌‌‌‌های فراورده یا خدمتی است که توازن برآوردن نیازهای موجود یا بالقوه را داراست. در گذشته ایزو 9000 شامل ایزو 9001, ایزو 9002 و ایزو 9003 می‌شد اما حالا فقط یک استاندارد ایزو 9001 برای کیفیت وجود دارد و 12 ایزوی دیگر از بین رفته‌اند.
این استاندارد جدید بیش از استاندارد قدیم مشتری مدار است و بیش از پیش بر ضرورت بهبود تاکید دارد. وضعیت کنونی محیط زیست در جهان پدید آورنده نگرانی‌‌‌‌های زیادی برای انسان‌‌‌‌ها بوده و دانشمندان و پژوهشگران و سازمان‌‌‌‌های اقتصادی و علمی را بر آن داشته که هر کدام به سهم خویش به ملاحظات زیست محیطی توجه بیشتری کنند.
یکی از سیستم‌‌‌‌های موثر در نگرش ملاحظات محیط زیست استانداردهای سری ایزو 14000 با عنوان سیسیتم مدیریت زیست محیطی است. در سال‌‌‌‌های اخیر با اوج گیری مساله حفاظت از محیط زیست تعداد زیادی از استانداردهای زیست محیطی به صورت ملی, منطقه ای و بین المللی به وجود آمده‌اند.

دانستنیهای مربوط  به ایزو 9000/ ایزو 14000        

 

معرفی و تاریخچه پیدایش استاندارد های سری ایزو 9000

کسب موفقیت جهت حضور مداوم در بازارهای ملی ، منطقه ای و بین المللی تحت تاثیر رقابت های فشرده و افزایش عرضه بر تقاضا همواره به دو عامل اساسی کیفیت و قیمت بستگی دارد. گرچه عوامل مهم دیگری از جمله محیط زیست ، دوام ، ایمنی ، خدمات بعد از فروش ، به روز بودن و رضایت مشتریان را نیز نمی توان نادیده گرفت .

استاندارد های سری ایزو 9000 نیز الزامات یک سازمان در زمینه کیفیت ارائه می نمایند . ولی نه فقط کیفیت محصول نهایی ، بلکه کیفیت عملکرد صحیح در کلیه بخش های یک سازمان که در مجموع در کیفیت محصول (تولیدی یا خدماتی ) عرضه شده توسط یک سازمان یا به عبارتی دیگر در کیفیت کل سازمان تجلی می یابد.

تدوین استاندارد های سری ایزو 9000 در مورد مدیریت کیفیت و تضمین کیفیت در اواخر دهه هفتاد میلادی (1978) با بهره گیری از استاندارد ملی کشور انگلستان و سایر استاندارد های مربوط به سیستم های کیفیت طراحی شده در کمیته فنی شماره 176 سازمان بین المللی استاندارد (176ISO/TC) تحت عنوان مدیریت کیفیت و تضمین کیفیت آغاز و در سال 1987 میلادی پس از بحث و بررسی های علمی و تخصصی گسترده و تایید پیش نویس های تهیه شده توسط کشورهای عضو این کمیته فنی به صورت مجموعه ای از سوی دبیرخانه سازمان بین المللی استاندارد (ISO) منتشر گردید.

این استاندارد ها پس از ویرایش مختصر در سال 1994 ، در سال 2000 تغییرات عمده ای نمودند . که اهم آن رویکرد بیشتر به رضایت مشتری و فرآیند گرایی سیستم مدیریت کیفیت براساس اصول مدیریت کیفیت می باشد .

 

 

معرفی تاریخچه تدوین استاندارد های سری ایزو 14000

وضعیت کنونی محیط زیست در جهان پدید آورنده نگرانی های زیادی برای انسان بوده و دانشمندان و پژوهشگران و سازمانهای اقتصادی و علمی را بر آن داشته که هر کدام به سهم خویش به ملاحظات زیست محیطی توجه بیشتری مبذول داشته و سیستم هایی را ابداع نمایند که بتوان با کاربرد آنها در بخش های مختلف صنعت و کشاورزی و اقتصادی جامعه وضعیت محیط زیست را بهبود بخشید .

یکی از سیستم های موثر در نگرش ملاحظات محیط زیست استانداردهای سری ایزو 14000 تحت عنوان سیستم مدیریت زیست محیطی است .

رویدادی که  موجب شد بین کسب و کار و محیط زیست ارتباطی بوجود آید ، کنفرانس سازمان ملل در سال 1972 در سوئد تحت عنوان محیط زیست بود . این کنفرانس نشانه ای بود از شناخت جهان صنعتی که انرا وادار نمود با مسائل محیط زیستی که موجب توسعه صنعتی کنترل نشده بود ، مواجه شود .

در سال های اخیر با اوج گیری مسئله حفاظت از محیط زیست ، تعداد زیادی از استاندارد های زیست محیطی به صورت ملی ، منطقه ای و بین المللی بوجود آمدند . هر یک از استاندارد ها در راه به تحقق رساندن اهداف خود ، یک سری موانع تجاری نیز ایجاد می کردند .

افزایش حساسیت نسبت به نیازهای زیست محیطی منجر شد که در ژوئن 1992 در کنفرانس ملل متحد در مورد محیط زیست و توسعه در برزیل ، مفهوم توسعه پایدار مطرح و بیش از 100 کشور جهان در مورد نیاز به وجود استاندارد های بین المللی مدیریت زیست محیطی توافق نمایند .